Vrijdag 1 september zwaaien de schoolpoorten opnieuw open. Of het nu met een bang hart of met een blij hart zal zijn, zeker is dat tienduizenden leerlingen en duizenden leraren het nieuwe schooljaar met nieuwsgierigheid tegemoet zien.

“Ik wens al onze Gentse kinderen en alle schoolteams een schitterende start voor een succesvol schooljaar!”

Evita Willaert, schepen van Onderwijs

Meer dan 54.000 kinderen en jongeren op de Gentse scholen

Op 1 september zullen meer dan 54.000 kinderen en jongeren onthaald worden op de scholen.

In het basisonderwijs starten ongeveer 26.400 leerlingen al op deze eerste dag. Doorheen het schooljaar stromen ook de instappertjes nog in. Ondanks het groot aantal kinderen dat geboren werd in 2021, daalt het totale aantal kleuters. Ook in de rest van het basisonderwijs zet de dalende trend zich verder.

Voor het secundair onderwijs zet de stijging zich nog een aantal jaren verder tot in 2027-2028. We verwachten dit schooljaar ongeveer 28.000 jongeren.

Lerarentekort

Het tekort aan leraren laat zich dit schooljaar nog sterker voelen dan vorig jaar. Eind augustus staan er zo’n 150 plaatsen open op het Gentse grondgebied, weliswaar veelal voor kleinere opdrachten en/of voor een vervanging van beperkte duur. Daar zullen nog de vacatures bijkomen voor de vervangingen die zich voordoen tijdens het jaar. Bovendien haken tijdens het schooljaar ook een groep personeelsleden af, wanneer ze een ander en beter aanbod krijgen. Dat zorgt bij veel directies voor kopzorgen.

"Ik ben bezorgd! Zonder leraar, geen les. Deze crisis verdient onze hoogste prioriteit. Bovendien laat dit tekort zich harder voelen in de steden en de scholen met een groot aantal kwetsbare leerlingen. Ik vraag de minister om de niet-ingevulde personeelsbudgetten gericht in te zetten voor ondersteuning van deze scholen."

Evita Willaert, schepen van Onderwijs

Proeftuinen

Dit schooljaar starten in twee stedelijke secundaire scholen proeftuinen, waarbij de scholen gaan experimenteren op zoek naar een antwoord op het lerarentekort. Door de schoolweek op een andere manier in te vullen, door leerkrachten nòg meer kans te geven om in team te werken en door structureel ruimte te bieden voor professionalisering, willen de scholen de impact voor zowel leerkrachten als leerlingen onderzoeken.

In de Hotelschool komt er een lesvrije namiddag waarbij leraren kennis uitwisselen en opleidingen volgen, maar leerlingen toch naar school kunnen komen voor begeleid werk. De lesuren van die namiddag worden op andere dagen gegeven.

In Freinetatheneum De Wingerd wordt afstandsonderwijs geïntroduceerd gedurende één namiddag. Leerlingen worden van nabij begeleid en leraren krijgen intussen de kans om zich bij te scholen. Ze zullen er daarnaast ook werken in kernteams en via co-teaching samen lesgeven.

Ook vier stedelijke basisscholen tekenden in op het Proeftuinentraject. Aangezien een nieuwe schoolorganisatie in de lagere school een impact heeft op veel betrokkenen (de leerlingen zelf, de ouders, de leerkrachten, de buitenschoolse opvang, etc), zal dit schooljaar gebruikt worden om verder goed af te stemmen. Vanaf schooljaar 2024-2025 zullen de projecten dan uitgerold worden.

Een tweede adem voor de ondersteuners

Vanaf 1 september kennen ook de verschillende Leersteuncentra een officiële start. Zij zijn onderdeel van het Leersteundecreet dat een vervolg is op het M-decreet.

Scholen uit het basis- en het secundair onderwijs kunnen zich voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften richten tot deze centra voor ondersteuning op maat van de leerling, de leerkracht of het schoolteam.

“De Leersteuncentra ondersteunen scholen en teams, zodat leerlingen met bijzondere noden zoveel mogelijk gewoon onderwijs kunnen (blijven) volgen. Voor inclusief onderwijs dus, daar waar mogelijk.”

Evita Willaert, schepen van Onderwijs

Het stedelijke leersteuncentrum werd intussen onder de doopvont gehouden, en zal Pilar heten. Het centrum geeft begeleiding aan leerlingen met specifieke noden in het gewoon onderwijs, aan de leerkrachten en aan het hele schoolteam.

Meer info daarover lees je hier: https://www.evitawillaert.be/nieuw_leersteuncentrum_pilar_begeleidt_leerlingen_met_specifieke_noden

Ondersteuning nodig rond welzijn

Scholen geven ook steeds nadrukkelijker aan dat ze steun zoeken in het omgaan met welzijnsproblematieken in brede zin. De onbetaalde schoolfacturen, de lege brooddozen, de zorg voor mentaal welzijn … hebben een impact op een kwaliteitsvol onderwijs.

"De minister moet de realiteit binnen de scholen durven te erkennen. Scholen kunnen armoede niet oplossen, maar ze kunnen en willen wel hun rol daarin opnemen. Dat is ook hun opdracht: gelijke onderwijskansen voor iedereen waar maken. Als stad bieden we een heel brede ondersteuning aan, maar Vlaanderen moet hierin ook haar verantwoordelijkheid opnemen. Ik roep minister Weyts op om zijn ideologische stellingname te verlaten."

Evita Willaert, schepen van Onderwijs

In Gent timmeren we intussen verder aan het geïntegreerd beleid tussen onderwijs en welzijn. Behalve de brugfiguren rollen we projecten uit als Kinderen Eerst en Lekkers op School. ‘Kinderen Eerst’ houdt in dat we op een aantal scholen een ‘loket’ plaatsen waar ouders terecht kunnen met welzijnsvragen. We helpen gezinnen zo de weg te vinden naar de gepaste hulpverlening. Samen met HIVA-KU Leuven en HOGENT onderzoeken we in het project ‘Lekkers op School’ gedurende twee jaar hoe betaalbare en gezonde voeding op school het welbevinden en de ontwikkelingskansen van kleuters kan beïnvloeden.

"Ik geloof zeer sterk dat we de verbinding tussen onderwijs en welzijn actief moeten blijven nastreven en intens versterken. Het zijn niet louter de ‘hersenen’ van het kind op dat schoolstoeltje; het héle kind zit in de klas, inclusief het eventuele rugzakje."

Evita Willaert, schepen van Onderwijs

Welzijnsproblematieken in de meest brede zin stoppen niet aan de schoolpoort. Scholen zijn plaatsen waar ze veelal zelfs sterk voelbaar zijn en gelijke onderwijskansen sterk onder druk zetten. Stellen dat de school dit niet zal oplossen, is correct. Maar stellen dat ze daarin geen rol kunnen spelen? Dat is onzin. Dat is niet enkel die leerlingen in de steek laten, maar ook de scholen die de keuze niet hebben om blind te zijn voor de honger en de zorgen van hun leerlingen. Net daarom is het tijd om een beleid uit te rollen dat scholen daarin omarmt door hen te ondersteunen. Enkel goed onderwijs helpt honger de wereld niet uit. Politieke keuzes doen dat wel.