N-VA , monde van Kamerlid Zuhal Demir, terug naar een van haar mantra's uit de verkiezingstijd: werkloosheidsuitkeringen moeten na 2 jaar afgeschaft worden. Het argument van Mevrouw Demir is: "Als werklozen geen geld meer krijgen, zullen ze wel wat harder beginnen zoeken." Qua populisme kan dit tellen, maar klopt het ook?

N-VA beweerde tijdens de verkiezingscampagne dat het HIVA (Onderzoeksinstituut voor Arbeid en Samenleving aan de KULeuven) had berekend dat de werkloosheidsuitkering best tot 2 jaar beperkt werd. Dat volgens hen een derde daarna zou worden geactiveerd, een derde geen beroep meer zou doen op een uitkering, en een derde bij het OCMW zou terechtkomen. Dat zou dan voor een gigantische besparing zorgen.

Dit klopt niet, meer nog: de onderzoekers van het HIVA kropen zelf in de pen om dit misbruik van hun onderzoek te corrigeren.

Hoe zit het dan wel? Het HIVA onderzocht wat er met werkzoekenden gebeurt als ze geschorst worden door de RVA omdat ze in de afgelopen periode herhaaldelijk bleken niet op zoek te zijn naar een job. Deze groep bleek inderdaad een groep die via het klassieke begeleidingstraject van werkzoekenden niet kon geholpen worden, en werd daarom geschorst. Maar: uit onderzoek van Dejemeppe e.a. (en ook uit de VRT FactChecker tijdens de afgelopen verkiezingscampagne) blijkt dat slechts 1% van alle werkzoekenden niet voldoende hard zoekt naar een job, en dus mag geschorst worden. Met andere woorden is 99% van de werkzoekende wel bereid tot werken!

N-VA stelt echter dat àlle werkzoekenden die langer dan 2 jaar werkloos zijn ? of ze nu solliciteren of niet - geschorst moeten worden. En zoals hierboven uitgelegd gaan ze er vanuit dat één derde snel werk zal vinden, één derde naar het OCMW zal lopen, en één derde zal verdwijnen. Iedereen is het erover eens dat dit niet correct is, de onderzoekers nog het meest van allemaal. Die groep zal géén job vinden - omdat ze nu al voldoende hard zoeken - en zal quasi voor de volle 100% naar het OCMW stappen.

Wat is het alternatief volgens Groen, en volgens de onderzoekers van HIVA? Een goed beleid beperkt de duur van de werkloosheid, niet de duur van de uitkering. Dat vereist een versterking van het werkgelegenheidsbeleid en van de opleiding en begeleiding van werkzoekenden. En niet te vergeten: bijhorende jobcreatie, zodat werkzoekenden ook effectief kansen hebben op een job. Dit is uiteraard mee de verantwoordelijkheid van de regering. Net nu blijkt echter uit cijfers van het Planbureau dat er door het regeringsbeleid de komende jaren geen 60.000 jobs, maar amper 10.000 jobs zullen bijkomen. Een regering die haar eigen beloftes niet kan nakomen, maar tegelijk de werkzoekenden extra wil straffen omdat ze 'niet genoeg hun best doen', dat is wel bijzonder cynisch.

Bovendien: als Mevrouw Demir zegt dat mensen die geen geld meer krijgen, 'wel wat harder zullen gaan zoeken', slaat ze de bal volledig mis. Je geeft mensen die op zoek zijn naar werk net een uitkering om ervoor te zorgen dat ze op een kwaliteitsvolle manier naar een job kunnen zoeken. Zonder zich zorgen te hoeven maken over huisvesting, kinderopvang, het betalen van facturen. Wanneer de uitkering te laag is en mensen in armoede verzeilen zullen ze net meer met andere zaken dan werk zoeken moeten bezig zijn. Essentieel voor een performant arbeidsmarktbeleid is dat ten eerste de uitkeringen voldoende hoog zijn en gekoppeld zijn aan de voorwaarde dat iemand een job zoekt en ten tweede dat deze mensen begeleid worden naar een job en gecontroleerd worden op hun zoekgedrag in plaats van op hun werkloosheidsduur.

Groen wil meer mensen aan het werk krijgen, maar net daarom moeten de uitkeringen opgetrokken worden tot aan de armoedegrens, en niet worden beperkt in de tijd. Net daarom moet er in de eerste plaats worden ingezet op jobcreatie door de overheid, en niet op het nog meer bestraffen van werkzoekenden.